Lạ lùng ngày hội dành cho... người chết ở Mexico

Halloween không phải là lễ hội duy nhất được tổ chức để dành cho ma quỷ. Trên thế giới còn có một lễ hội nữa mang ý nghĩa tương tự - lễ hội Dia de Los Muertos ở Mexico.

"Dia de Los Muertos" - trong tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là "Ngày của người chết".

Đây là phong tục mang tính tôn giáo bản địa ở Mexico, xuất hiện từ trước khi thực dân Tây Ban Nha chiếm đóng hồi thế kỷ 15, và được tổ chức vào ngày 1 - 2.11 hàng năm, cùng thời điểm với Halloween.

Du khách tới Mexico vào tháng 11 tới sẽ có cơ hội hòa mình vào không khí độc đáo của lễ hội này (ảnh: THE TRAVEL)

Theo trang du lịch nổi tiếng The Travel, một số giả thuyết cho rằng ngày lễ này du nhập vào Mexico bởi những người định cư châu Âu. Vì thế nó có chủ đề và tính thẩm mỹ tương tự với truyền thống Danse Macabre của châu Âu, gắn liền với lễ kỷ niệm của Cơ đốc giáo phương Tây - còn được gọi là Halloween và Ngày lễ của các vị thánh.

Tuy nhiên, một số giả thuyết khác lý giải đây là tập tục đã có từ hàng thế kỷ trước của người Mexico bản địa, tiền Colombia, gắn liền với việc thờ cúng tổ tiên và các nghi lễ dành cho người chết trong khu vực.

Quan niệm của người dân bản địa thì vào những ngày này, linh hồn của những người quá cố sẽ trở về với người thân trong gia đình. Vì thế, mọi gia đình Mexico đều trang trí bàn thờ trong nhà hay bàn thờ ngoài nghĩa trang bằng các loại hoa quả với màu vàng chủ đạo, các loại bánh mỳ, bánh ngọt, đồ thủ công mỹ nghệ… Ngoài ra, trên các bàn thờ trong ngày này không thể thiếu những cây nến được thắp sáng và ảnh chân dung hay vật dụng kỷ niệm của những người đã mất.

Một số món ăn phổ biến gồm tamales, pan de muerto và calaveras. Trong đó, Pan de muetro, có nghĩa là "bánh mì của người chết", là một loại bánh mì ngọt của Mexico, trông giống như được bọc trong xương. Calaveras là món tráng miệng có đường với hình thù giống như hộp sọ người. Nó tượng trưng cho "sự ngọt ngào" và sức sống của người đã khuất, đồng thời cũng tượng trưng cho sự vô thường của cuộc sống.

Cũng vì mang ý nghĩa như vậy nên mặc dù có cái tên hơi "rùng rợn" nhưng không khí của lễ hội rất vui vẻ và náo nhiệt. Trên khắp đường phố sẽ diễn ra các cuộc diễu hành và tiệc tùng lộng lẫy.

Những lễ hội sôi động đầy sắc màu rực rỡ trên đường phố (ảnh: THE TRAVEL)

"Ngày của người chết" được tổ chức với quy mô, mức độ trang trọng khác nhau giữa các thị trấn. Đơn cử, tại thị trấn Pátzcuaro thuộc bang Michoacán của Mexico, lễ hội được phân chia dựa trên tuổi của người đã khuất, trong khi ở thành phố Mexico, các phong tục hầu như giống nhau đối với tất cả những người thân yêu đã qua đời.

Về trang phục, những đứa trẻ thường hóa thân trong những bộ trang phục rùng rợn, đeo mặt nạ Calaveras (đầu lâu) và bộ đồ hình calacas (bộ xương). Tuy nhiên, hiện nay, khi những nguyên tắc về tính truyền thống đã ngày càng được nới lỏng, những bộ trang phục được đa dạng hóa, có thể lấy cảm hứng từ mọi thứ, từ thế giới hoạt hình Disneyland hay các môn thể thao... Sau đó, những đứa trẻ sẽ đến từng nhà để xin calaveritas - một món quà nhỏ có thể là kẹo, nến hoặc tiền.

Nhờ những hoạt động độc đáo, đặc sắc, "Ngày của người chết" ngày càng được lan tỏa, thậm chí trở thành một ngày hội quốc tế được tổ chức ở nhiều địa phương thuộc cộng đồng Mexico cũng như các nền văn hóa có tôn giáo tương tự.
(Nguồn: Hà Khanh, Thanh Niên, 09:28 - 28/09/2022)