Những chuyến du lịch trọn gói ra đời thế nào?

Vào những năm 1940-1950, các tour du lịch trọn gói chỉ phục vụ người giàu có muốn khám phá thế giới.

Thomas Cook, người sáng lập ra đế chế du lịch huy hoàng một thời (phá sản vào tháng 9/2019), đã tổ chức chuyến đi đầu tiên của mình, từ Leicester đến Loughborough, Anh vào năm 1841. Chuyến du lịch đầu tiên này của ông kéo dài vỏn vẹn 20 km. 4 năm sau đó, Cook mở bán các chuyến du lịch ra châu Âu. 

Một tấm áp phích quảng cáo bán các tour du lịch vào những năm 1950. Ảnh: Sun.

Du lịch thời bấy giờ chủ yếu di chuyển bằng đường sắt và đường biển, cho đến khi xuất hiện những chuyến bay thương mại đầu tiên. Đến năm 1939, hãng lữ hành nổi tiếng nhất nước Anh Thomas Cook đã mở bán những tour du lịch kéo dài một tuần đến miền Nam nước Pháp bằng đường hàng không. Giá của tour này tính theo mệnh giá tiền hiện tại tương đương 1.000 bảng (hơn 29,3 triệu đồng).

Thời điểm đó, khi công nghiệp du lịch trên thế giới chưa phát triển vũ bão như bây giờ và phần lớn là những chiếc máy bay nhỏ, ít khách sạn, việc du lịch nước ngoài chỉ dành cho dân nhà giàu.

Điều này vẫn đúng cho tới những năm 1950, khi các kỳ nghỉ trọn gói được mở bán rộng rãi. Vladimir Raitz, sáng lập hãng lữ hành Horizon Holiday là người tiên phong trong lĩnh vực bán các tour kỳ nghỉ trọn gói này. Vào năm 1950, ông là người đầu tiên thuê một loạt các chuyến bay charter mỗi tuần để đưa đón khách. Điểm đến khi đó là Corsica (hay Corce, một đảo của Pháp thuộc Địa Trung Hải).

Trước đó, việc đến đây nghỉ dưỡng phải mất 2 ngày để di chuyển bằng tàu hoặc phà. Nhưng giờ, các vị khách chỉ mất 6 tiếng, bao gồm cả việc dừng lại để tiếp nhiên liệu. Chi phí trọn gói cho tour du lịch kéo dài một tuần tính theo mệnh giá tiền hiện tại vào khoảng 1.100 bảng (hơn 32,3 triệu đồng). Điều đáng nói là du khách khi tới đây sẽ nghỉ trong các khu cắm trại, không phải là khách sạn. 

Ban đầu, các tour du lịch trọn gói được hướng tới đối tượng là những người giàu có. Ảnh: Sun.

Mọi thứ bắt đầu thay đổi một cách đáng kể trong những năm 1960. Các chuyến bay thương mại đưa du khách đến các địa điểm ở Địa Trung Hải chỉ trong vài giờ, và không cần phải ngừng lại để tiếp nhiên liệu. Máy bay cũng rộng hơn, với khoảng mỗi chuyến chứa được 130 người. Giá thành đi du lịch vì thế cũng giảm xuống. Pháp và Italy là những điểm du lịch chính trong những năm 1950, nhưng trong những năm 1960, Tây Ban Nha nổi lên như một ngôi sao mới.

Khi đó, nhà độc tài General Franco coi du lịch là cách giúp đất nước thoát khỏi đói nghèo. Các khách sạn mọc lên như nấm sau mưa, nhưng lại không được mấy quan tâm đến việc quy hoạch và dân số địa phương. Điều này sau đó cũng tương tự diễn ra ở một số quốc gia như Italy, Hy Lạp, Bồ Đào Nha, Malta, Bulgaria..., nhưng với mức độ thấp hơn.

Vào thập niên 60 này, người ta cũng chứng kiến bùng nổ của những kỳ nghỉ trọn gói. Nhiều công ty lữ hành nổi tiếng thế giới lần lượt ra đời (dù đến nay có một số đã phá sản) như Clarksons, Horizon, Cosmos, Riviera, Lord Brothers và Skytours. Khi đó, dòng máy bay Boeing 737 được đưa vào để phục vụ các kỳ nghỉ trọn gói và Britannia là hãng hàng không tiên phong trong lĩnh vực này. Sau đó, tập đoàn truyền thông Thomson đã mua lại Skytours, Britannia, Riviera và sự sáp nhập này đã mang lại chuyên nghiệp, ổn định trong việc điều hành các kỳ nghỉ trọn gói.

Đến những năm 1970, ngành công nghiệp du lịch mới có bước ngoặt lớn, khi những cái tên hàng đầu như Harry Goodman của hãng Intasun hay Tom Gullick của Clarksons mở ra kỷ nguyên mới của du lịch giá rẻ. Các kỳ nghỉ trọn gói không còn "độc quyền" bởi những du khách giàu có nữa. Các hãng lữ hành đã tiến tới phân cấp khách hàng thấp hơn. Và các kỳ nghỉ giá rẻ được hình thành dựa trên hai yêu tố: nơi có khách sạn giá rẻ và sự chênh lệch của tỷ giá hối đoái. Năm 1979, Harry Goodman bắt đầu bán các kỳ nghỉ trọn gói đến Florida với giá 139 bảng (tương đương 380 bảng ngày nay).

Các hãng lữ hành hăm hở bước vào thiên niên kỷ mới với sự tự tin về một ngành công nghiệp du lịch phát triển huy hoàng. Nhưng rồi vụ tấn công khủng bố 11/9 ở Mỹ đã gây sụt giảm toàn cầu trong việc đi du lịch. Sau đó phải kể đến việc gia tăng đặt phòng khách sạn, đặt vé qua internet thay vì qua các công ty lữ hành. Các nhà điều hành tour lúc đó mới nhận ra rằng, sự phát triển của các hãng hàng không giá rẻ thực sự là một mối đe dọa. Họ liên tiếp mở thêm các đường bay mới, tới các khu nghỉ mát nổi tiếng. Và mọi người dần không cần đến những tour du lịch, hay các kỳ nghỉ trọn gói nữa. Nhiều hãng lữ hành bán tour trọn gói lao đao, nhưng hàng trăm công ty lữ hành nhỏ và chuyên nghiệp lại kiếm sống tốt sau những thay đổi này.

Dù mọi thứ thay đổi, các kỳ nghỉ trọn gói, theo đánh giá từ các ông lớn trong ngành du lịch ở Anh, vẫn mang lại cho du khách sự an toàn hơn việc du lịch tự túc. Khi gặp sự cố, dịch bệnh (như Covid-19), khi các chuyến bay bị hủy, bạn chỉ có thể được hoàn tiền từ cách hãng hàng không, nhưng phòng khách sạn đã đặt thì không. Hoặc việc được hoàn tiền sẽ trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, nếu bạn mua một tour trọng gói thì các hãng lữ hành có nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi của khách hàng, và số tiền bạn đã bỏ ra hiếm khi bị mất đi. 

Theo Anh Minh (Theo Sun)

Nguồn tin bài và ảnh: vnexpress.net, Thứ năm, 9/4/2020, 20:03 (GMT+7)