Bí mật thành phố vàng 5 thế kỷ chưa tìm thấy

El Dorado vẫn là bí mật cho tới ngày nay. Các truyền thuyết kể về những kho báu tại đây rất nhiều nhưng sự thật chưa được kiểm chứng.

Thành phố vàng này có thể chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng. Ảnh: Reddit.

El Dorado đang ở đâu? Có tin đồn, nó nằm sâu bên trong rừng nhiệt đới ở Colombia. Hoặc có lẽ, El Dorado đang ẩn mình ở tây nam nước Mỹ. Không ai có thể kiểm chứng điều đó. Khoảng thế kỷ 16-17, tin đồn về El Dorado đã lan rộng khắp châu Âu, đặc biệt sau phát hiện về đế chế Aztec và Inca.

• Khởi nguồn của tin đồn

Vào khoảng năm 600-1600, người Muisca đã sinh sống ở Colombia. Theo Marc Aronson, Phó giáo sư Khoa học Thư viện tại Đại học Rutgers, nền văn minh tiên tiến này có lẽ đã tạo nên truyền thuyết về El Dorado

Người Muisca có một truyền thống đặc biệt để kỷ niệm ngày đăng quang của nhà lãnh đạo. Người lãnh đạo được phủ bụi vàng và ngồi trên thuyền. Họ chèo thuyền đến giữa hồ Guatavita và nhảy xuống, rửa sạch vàng khỏi cơ thể. Nhiều vàng bạc, châu báu khác cũng được ném xuống hồ để cúng thần.

Tác phẩm bằng vàng hiếm hoi được cho là đến từ El Dorado. Hiện tại, nó được bày tại bảo tàng Museo del Oro (Colombia). Ảnh: Rove.

Người Muisca nổi tiếng với tay nghề điêu luyện, đặc biệt là nghề chạm khắc vàng. Đồ vàng của người Muisca được làm rất tinh xảo, có độ sáng bóng đặc trưng. Họ luôn tỉ mỉ trong việc làm các đồ bằng vàng vì chúng có liên hệ đến thần mặt trời Zue - một trong những vị thần lớn nhất của họ. Các sản phẩm bằng vàng được chế tác

Phần lớn những tác phẩm nghệ thuật bằng vàng do người Muisca làm được dùng trong các nghi lễ chôn cất. Vì thế, mộ người Muisca thường ẩn chứa kho báu bên trong. Sau này, người ta đã tìm thấy một tác phẩm được làm từ vàng. Nó miêu tả một buổi lễ trên thuyền với một người cao hơn hẳn số còn lại (có thể là người lãnh đạo). Chính tác phẩm này đã châm ngòi cho huyền thoại về "El Dorado".

• Tìm kiếm

Cơn khát vàng của người châu Âu lúc bấy giờ được đẩy lên đỉnh điểm. Tây Ban Nha và Anh là 2 quốc gia có số đoàn thám hiểm hùng hậu nhất. Walter Raleigh, nhà thám hiểm người Anh tin số vàng được giấu ở Manoa hoặc Omagua (nay có thể nằm ở Venezuela hoặc Brazil).

Vào năm 1959, Raleigh đã bắt đầu hành trình đi tìm El Dorado để mang "sự giàu có" này đến Anh. Ông đã thất bại nhưng thành công trong việc chiếm thành trì của Tây Ban Nha ở San José de Oruña, Trinidad. Vài năm sau, thời vua James I, Raleigh bị buộc tội mưu phản. Để lấy lại danh dự, nhà thám hiểm này đã phải lên đường tìm El Dorado - với điều kiện không được gây ra xung đột với Tây Ban Nha.

Chân dung Raleigh. Ảnh: Britannica.

Tuy nhiên, một số cấp dưới của ông đã phá luật và tấn công tiền đồn Santo Tomé de Guayana của Tây Ban Nha (nay là Venezuela). Kết quả: Raleigh tay trắng trở về Anh, cộng thêm tội tấn công tiền đồn Tây Ban Nha nên đã bị chặt đầu.

Nhà thám hiểm người Tây Ban Nha - Coronado - lại nghe được thông tin về "7 thành phố vàng" từ 4 người sống sót sau "cuộc thám hiểm Narváez". Ông tin El Dorado và những thành phố trong số này đều nằm ở Bắc Mexico. Dù đang là thống đốc của New Galicia (Bắc Mexico), ông vẫn bỏ lại công việc để tập hợp một đội đi thám hiểm, tìm kiếm 7 thành phố vàng.

Chuyến thám hiểm của Coronado đi qua hầu hết khu vực hiện là Tây Nam nước Mỹ. Đa số ngôi làng Coronado đi qua là quê hương của những người Zuni hiền lành, chủ yếu làm nông và nghệ thuật. Tuy nhiên, Coronado lại ra tay tàn độc khi gặp những Zuni. Ông giết người, tàn phá làng mạc trên đường đi. Sau đó, một số người bản địa tiết lộ với Coronado tin đồn 7 thành phố vàng là có thật và khuyên ông nên đi tiếp về phía bắc.

Mãi cho đến khi Coronado đến Kansas (một tiểu bang ở Mỹ ngày nay), ông ta mới nhận ra mình đã bị lừa. Đó là kế để những người bản địa dụ quân đoàn của Coronado rời khỏi vùng đất của họ. Cuộc thám hiểm không đi đến đâu và Coronado quay về nhà trong tình trạng gần như hết sạch tiền. Ông còn bị cắt chức thống đốc. Tuy nhiên, trong chuyến thám hiểm này, những người Zuni bản địa lại phải chịu hậu quả nặng nề nhất.

Bất chấp những tin đồn về El Dorado, các nhà thám hiểm chưa bao giờ tìm thấy một dấu vết nào về nó. Theo Aronson, El Dorado có thể chỉ là một thông tin được "vẽ ra" để hướng sự chú ý khỏi một số vùng đất nhất định. Trong thời kỳ việc đánh chiếm đất diễn ra liên tục, giả thuyết này không phải thiếu cơ sở.
(Nguồn: Hoài Anh, Zingnews, Thứ tư, 4/1/2023, 17:23 (GMT+7))